ORMAN YANGINLARININ NEDENLERİ
Orman yangınlarının % 94′ü insanlardan kaynaklanırken sadece % 6’sı doğal afetlerden kaynaklanıyor. İnsan kaynaklı bu yangınların önemli iki ana sebebi dikkatsizlik ve kasıt.
Havaların ısınmaya başladığı yaz aylarında, ülkemizin hatta dünyamızın geleceğini tehdit eden orman yangınları, dikkatsizlik, kasıt veya bilinmeyen bazı nedenlerden dolayı mevcut ekosistemi ve bu ekosistem içerisinde yaşayan canlı veya cansız varlıkları yok etmektedir.
Orman yangınının genel tanımı “Ormanda yaşama birliğinin üyeleri olan, canlı ve cansız bütün yanabilen varlıkları yakıp yok edebilen ateş” olarak ifade edilmektedir. Bu ifadeden de anlaşılacağı gibi, orman sadece yaşadığımız şehrin havasını temizleyen ülkemizin kereste ve odun ihtiyacını karşılayan ağaçlar değil, ormanda barınan ve ormana fayda sağlayan canlılarında yanıp yok olması ve mevcut ekolojik dengenin bozulmasıyla sürüklendiğimiz felaket akla gelmektedir.
Orman yangınının oluşabilmesi için yangın üçgeni dediğimiz 3 unsura ihtiyaç vardır. Bu unsurlar; sıcaklık, oksijen ve yanıcı madde olup, yangının çıkabilmesi için tutuşma sıcaklığının en az 300-400 derece, oksijen oranının %20-21 civarında olması gerekmektedir. Bu üç faktör dikkate alınarak yangın anında yangının söndürülebilmesi için tutuşma ısısının ve oksijen miktarının düşürülmesi gerekmektedir. Özellikle oksijen oranının %15 ve altına düşürülmesiyle yangın kontrol altına alınabilir. Yanıcı maddenin ortamdan uzaklaştırılması ise yangının kontrol altına alınabilmesi için ikinci derecede önemli unsurdur. Yanıcı maddelerin uzaklaştırılması yangına yakın mesafedeki ağaçların şeritler halinde kesilerek ve örtü temizliği yapılarak gerçekleştirilebilir.
Orman yangınlarının başlıca 4 çıkış sebebi vardır. Bu sebepleri sıralamak istersek, ihmal ve tedbirsizlik % 47, bilinmeyen sebepler % 34, kasıt % 13, yıldırım % 6 olarak tespit edilmiştir. Bilinmeyen unsurlar arasında demir yolları raylarından tren geçme esnasında sıçrayan kıvılcımlar, içildikten sonra etrafa fırlatılan şişelerin mercek görevi görmesi gibi pek çok unsur yangın sebebi olabilmektedir.
İlk defa 1937’de kabul edilen orman kanunlarından bu yana 74.294 adet orman yangını çıkmış ve 1.630.046 ha alan yanmıştır. Ülkemiz ormanlarının %58’i yangına hassas olup,ülke ormanlarımız son yıllarda kendine yetmemekte ve diğer ülkelerden tomruk ve kereste ithalatı yapılmaktadır, Yangına maruz kalmış ve ekolojik sistemi bozulmuş alanların ağaçlandırılarak ülke ekonomisine katılması ve bu alanlar ağaçlandırılırken yangın emniyet şeritleri ve yangını engelleyen bitkilerinde (maviservi, kıbrıs akasyası, böğürtlen gibi) bitkilerin kullanılması gerekmektedir.
İhmal ve Dikkatsizlik Nedeniyle Çıkan Orman Yangınları:
- Ormanda güvenlik tedbiri almadan ateş yakmak.
- Yakılan ateşi söndürmeden bırakmak. Özellikle mangal için yakılan ateşin söndürülmeden bırakılması.
- Sönmemiş sigara izmariti ve kibriti yere atmak.
- Orman içinde veya bitişiğindeki tarlalarda istenmeyen otları veya tarla anızını yakmak.
- Gece aydınlatma için ormanda ateşle dolaşmak.
- Cam ve cam kırıklarını ormanda bırakmak, güneş ışığının camdan yansıyarak otları yakması.
- Çocukların orman içinde ateşle oynamaları.
Kasıtlı Çıkarılan Orman Yangınları:
- Orman içinde veya bitişiğindeki tarla veya otlakları genişletmek.
- Orman içinde yapılan kanunsuz işleri gizlemek için çıkarılan yangınlar. Öyle ki öldürdüğü adamı gizlemek için orman yakan kişiler ele geçirildi.
- Birilerinden intikam almak için, bir düğünü veya siyasi mitingi sabote etmek için yangın çıkarıp adam toplanmasını engellemek.
- Yabani hayvanları uzaklaştırmak.
- İş ve çıkar elde etmek.